OEGANDESE & NEDERLANDSE GEWOONTES

Oli otya,

Ik vertelde vorige keer al dat ik veel had meegemaakt de afgelopen week. Veel leesplezier!

Werken in de tuin:
Je moet alles toch een keer hebben meegemaakt, dus ben ik ook maar eens mee gaan werken in de grote tuin. Deze ligt op ongeveer 5 minuten rijden van het weeshuis. Ik heb 2,5 uur geholpen met zoete aardappelen rapen en grond omspitten. Het was best hard werken, maar ook gezellig. Vooral de mannen vonden het natuurlijk wel interessant om mij met een spade aan de slag te zien. Tussendoor kregen we nog een heerlijk kopje Afrikaanse thee (thee, met melk, kruiden en suiker) en een ei. Ik wilde mijn handen natuurlijk eerst even wassen, maar nee, gewoon met vieze handen eten!

Witte mieren
Witte mieren zijn hier een delicatesse, evenals sprinkhanen. Ze zijn er vooral in bepaalde seizoenen en nu is het dus de tijd van de white antz. Dit zijn trouwens de mieren die de termietenheuvels creëeren. Je kunt de mieren zowel levend als dood eten. Als ze ze levend eten baden ze ze eerst in een zout waterbad, waarna ze ze opeten. Dit lijkt me echt verschrikkelijk. Het idee alleen al dat je zo’n levend ding in je mond hebt en dat het over je tong loopt, jakkes. Nee, ik heb het gehouden bij het eten van dode mieren en dat vond ik al een enge gedachte. Deze mieren frituren ze, maar als je ze eet zit alles er nog op en aan. Toen ik een mier vastpakte bleef er een andere aan hangen. Ik dacht dus dat hij nog leefde en liet hem meteen weer terug in het bakje vallen. Toch maar alle moed bij elkaar verzameld en 1 mier in mijn mond gestopt. Het was wel knapperig maar verder smaakloos. Bij die ene mier zal het wel blijven, want ik vond het toch vies/eng om zo’n beestje in mijn mond te stoppen. Die gewoonte laat ik mooi aan de Oegandezen zelf over.

Kinderen
Kinderen gaan hier werkelijk overal mee naar toe. Als er een feestje is (ook ’s avonds) gaan ze mee, maar (kleine) kinderen gaan ook mee naar het werk. In heel veel winkeltjes zitten/liggen kinderen, al van een paar dagen oud. Ook als ze in de tuin gaan werken, gaan de kinderen mee. Ze helpen mee of als ze nog heel klein zijn worden ze de hele dag met een doek op de rug gedragen. Dit heb ik ook eens geprobeerd. Zit op zich goed, maar ik heb telkens het idee dat ze er onder uit kunnen glijden of dat de doek omloog glijdt. Het feit dat ze de kleine kinderen de hele dag op hun rug dragen, noemen ze moederliefde. Niets is zo belangrijk als een kind dicht bij je dragen. Dat is natuurlijk ook belangrijk, maar praten of spelen en liefdevol omgaan met de kleintjes doen ze ‘nooit’ en dat vind ik zeker zo belangrijk als je het hebt over liefde geven aan je kind. Hoe klein of groot ze ook zijn.
Verder worden er ook veel kinderen door hun ouders gebruikt om te bedelen. Dat is hier helaas ook nog heel gewoon. Dit vind ik heel erg om te zien. Toen ik met mama in Kampala was zagen we zelfs kinderen van amper 2 jaar op straat zitten. Toen ik dat zag werd ik van binnen zelfs een beetje boos. Je zet zo’n klein kind toch niet alleen op straat (moeder staat waarschijnlijk wel een paar meter verderop om het geld af te pakken zodra er iets gegeven wordt). Echt belachelijk. Ik zou de kinderen ook best iets willen geven, maar als je er 1 iets geeft, heb je er meteen 20 achter je aan lopen en dat gaat me te ver. Het is dus heel dubbel. Ik wil ze eigenlijk wel helpen, maar het ‘kan’ gewoon niet. Ook al zou je ze wat geld geven, dan zitten ze er de volgende dag toch weer. HEEL MOEILIJKE SITUATIES. Vooral als in Jinja de kinderen achter je aan lopen met hun hand omhoog. Ik durf ze niet eens in de ogen te kijken, maar loop strak door terwijl ik “nee” zeg op hun vraag om geld.

1e Heilige Communie:
Zoals elke week ben ik ook twee weken geleden weer naar de kerk geweest. Het was een bijzondere mis want de kinderen uit het dorp konden vandaag hun 1e Heilige Communie doen. Omdat ik daar op mijn werk de laatste jaren ook veel mee te maken heb gehad was ik wel heel erg benieuwd hoe dat hier gaat. Het was eigenlijk een gewone mis, net als iedere zondag, maar daarbij deden dus ook ongeveer 50 ‘kinderen’ in de leeftijd van 7 tot 18 jaar hun communie. Zij hadden allemaal een kruisje en een kaarsje in hun hand. Sommige kinderen waren ook extra mooi aangekleed, maar de meesten hadden gewone kleren aan, net als anders. Op zich zijn de meeste mensen wel redelijk netjes gekleed als ze naar de kerk komen. De hele mis was natuurlijk in het Lusoga, dus ik snapte er niets van (toch wel vervelend dat ik die taal niet spreek), het ging namelijk heel anders dan bij ons. Ik ben dus naar de Vaders geweest voor uitleg over wat er allemaal in de mis gebeurde.
Er zaten ongeveer 50 kinderen in de kerk met een kaarsje, kruisje (en bijbel). Deze kinderen deden dus allemaal hun 1e Heilige Communie. Ergens halverwege de mis moesten 5 van deze kinderen met een ouder naar voren komen. Deze kinderen moesten zich voorstellen, waarna de priester wat tegen ze zei en daarna werd er wat heilig water over hun hoofd gegooid. Deze 5 kinderen wilden hun 1e H.C. doen, maar waren nog niet gedoopt. Dat moest dus eerst gebeuren. Vervolgens kwamen er ook nog 3 jongens naar voren. Alle 8 werden gezalfd en een doekje voor de borst gehouden. Achteraf bleken deze 3 jongens van het Protestantse naar het Katholieke geloof te veranderen. Het kan hier allemaal!! Tot slot kwamen alle kinderen die hun communie deden erbij staan met het kaarsje, kruis en de bijbel in de hand. De kaarsjes werden aangestoken, waarna alle kinderen samen een soort gelofte/overeenkomst moesten opzeggen. Vervolgens werden de kaarsen weer uitgeblazen, en alle communicanten staken 3x de kaars, bijbel en het kruis omhoog en daarna gingen ze weer zitten. Bij het ter Communie gaan, mochten de communicanten eerst. Hun hosti werd in wijn gedoopt en vervolgens op de tong gelegd. Dat was alles!

Hollandse gewoonten:
Hollandse gewoontes proberen we hier ook af en toe te introduceren / in stand te houden. Twee weken geleden ben ik naar Manon en Liset geweest. Zij hadden een spelletjesmiddag met Hollandse spellen georganiseerd voor de kinderen van Mama Jane (het weeshuis waar zij 9 weken vrijwilligerswerk doen) en hadden mij gevraagd om daarbij te helpen. Dat was weer eens wat anders dan die kleine opdondertjes, want deze kinderen waren allemaal tussen de 5 en 15 jaar. De kinderen konden blikgooien, kegelen, snoephappen en spijkerpoepen. Vooral het snoephappen en spijkerpoepen was lachen. De kinderen die niet aan de beurt waren stonden daar ook echt met hun neus bovenop. Na de spelletjes kreeg iedereen drinken en popcorn. Hoewel de kinderen in de weeshuizen hier meestal niets te kort komen (minimaal 3x eten en af en toe ook een tussendoortje), hebben ze nooit genoeg en vragen altijd om meer. Dat vind ik wel jammer. Voordat ik naar Oeganda ging dacht ik echt dat je de kinderen hier nog blij kon maken met een snoepje, maar 1 is nooit genoeg! Het was een gezellige middag en ondanks de dreigende lucht is het gelukkig droog gebleven.

Koninginnedag:
Ook de verjaardag van onze Koningin werd hier gevierd. Op 30 april was er een feestje bij de Nederlandse ambasadeur in Kampala. Ik ben daar samen met Manon en Liset heen geweest. Een Hollands feest is natuurlijk niet compleet zonder Hollandse hapjes dus er was haring, paling, zalm, kaas, rookworst, gehaktballetjes, BITTERBALLEN, POFFERTJES EN OVERHEERLIJKE VERSE ERWTENSOEP MET WORST! Er waren 100-en mensen, vooral Nederlanders, maar ook Oegandese aanhang en genodigden. Het was gezellig en ik ben er een aantal bekenden tegengekomen, waaronder Nynke (heb ik ontmoet toen ik met mama naar Murchison Falls ging). Het was leuk om haar weer te zien. We hadden elkaar weer een hoop te vertellen. Ik ga haar binnenkort dan ook nog opzoeken in Fort Portal. Daar ben ik wel een heel weekend mee kwijt, maar dat lijkt me juist leuk. Dan leer je de plaats ook een beetje kennen. Ook heb ik nieuwe mensen leren kennen en dan word je zomaar uitgenodigd voor een trouwfeest van een Nederlands meisje dat in februari met een Oegandees is getrouwd en in juni een feest geeft. Hartstikke leuk natuurlijk. Ik heb de laatste tijd zoveel nieuwe mensen ontmoet die interessant werk doen hier en die ik graag nog wil bezoeken, dat de ruim 7 weken die ik hier nog heb eigenlijk alweer te kort zijn.

Wegwerkzaamheden:
Al sinds ik hier in Oeganda ben wordt er gewerkt aan de weg tussen Jinja en Iganga. Dat is een afstand van ongeveer 36 km. In het begin was het echt een ramp om over deze weg te moeten. Het was een en al kuilen en bulten. Sinds een paar maanden konden we gelukkig de helft van de route over een fatsoenlijke asfaltweg rijden, waardoor de reistijd meestal ongeveer 45 minuten tot 1 uur bedroeg i.p.v. 1 tot 1,5 uur. Vorige week zijn ze eindelijk de ingang naar het weeshuis gepasseerd (34 km), dus nu ga ik weer met alle plezier naar Jinja. De reistijd bedraagt nu 30 tot 45 minuten (afhankelijk van de drukte en hoe vaak de matatu moet stoppen). Met eigen vervoer kun je er nu in 25 minuten zijn! Helaas is het nu een hel om in/uit Iganga town te komen. Donderdag deden we maar liefst 40 minuten over 2 km! Met de bodaboda (brommer) ben je er veel sneller, maar dat is momenteel echt levensgevaarlijk. Ik heb hier nog nooit met schrik achterop zo’n ding gezeten, maar afgelopen week deed ik het bijna in mijn broek van de schrik. Ze gaan echt met een rotvaart zigzaggend tussen al het verkeer door, rijden voetgangers bijna van de weg af en als ze een eindje langs de weg hebben gereden, moeten ze via een stijl hellinkje met losse stenen weer omhoog. Ik dacht echt dat ik niet heelhuids thuis zou komen, mèn, wat een asociale bestuurders zijn dat toch. Ik was bijna afgestapt en gaan lopen, maar ook dat was dus niet veilig met die brommers om je heen. Ook het verkeer richting Jinja is er niet veiliger op geworden. Eerst reed iedereen zigzaggend over de weg, nu rijdt iedereen erg hard, waardoor er nog zeker zoveel ongelukken gebeuren.

En daar zijn er weer een aantal:

WIST JE DAT....

de maan hier om zijn as draait.
er soms op afstand een hele grote cirkel omheen staat.
dat wel erg mooi is.
het eigeel van de eieren hier echt geel is i.p.v oranje.
Oegandese sinaasappels groen zijn van buiten en geel van binnen.
deze meer naar citroen smaken dan naar sinaasappel.
ze hier, in geval van stukken aan een auto, takken voor en achter de auto op de weg leggen i.p.v. een gevarendriehoek.
de snelheidsmeters van zowel matatu’s als bodaboda’s (bijna) nooit werken.
een bodaboda en matatu de meest gebruikte vervoersmiddelen zijn.
een fiets- of brommerbodaboda even duur is.
ik dus altijd met een brommerbodaboda ga.
bodaboda-bestuurders bij 20 C of een beetje regen een dikke winterjas aandoen.
ze deze achterstevoren dragen.
de puzzels van Heutink zijn aangekomen.
er weer 2 nieuwe jonge zusters in opleiding bij ons zijn.
zij Oliva en Dorothy heten.
Sula echt heel klein, mager en zwak is.
Richard zijn eerste stapjes alleen heeft gezet.
Robert (20 maanden, met ontwikkelingsachterstand) sinds 28 april kan kruipen.
hij sinds januari fysiotherapie krijgt vanwege zijn ontwikkelingsachterstand.
ik op alle twee heel trots ben.

Tot slot wil ik de woensdagavond groep van De Keien heel erg bedanken voor de geweldige poster die ik heb ontvangen. ECHT SUPER LEUK! Hij heeft een plekje gekregen in de woonkamer!

Dat was het weer voor deze keer.

Veel liefs Sabine